Herken je dit? Je gaat zo op in je activiteit dat je vergeet te eten en te drinken, je pas naar het toilet gaat als je bijna uit elkaar klapt en je kids bij het schoolhek tevergeefs op jou staan te wachten. De term concentratiestoornis of aandachttekortstoornis lijkt in zo’n geval helemaal niet van toepassing, want je bent juist in staat je extreem te concentreren. Het gaat hier om een hyperfocus, ook dat hoort bij ADD.
Positieve hyperfocus
Het voelt heerlijk om ergens helemaal in op te gaan, om je gedachten, tijd en energie op één klus te richten. Het onderwerp heeft je interesse en misschien heb je een deadline die motiveert. Zo kom je vol energie door een moeilijke taak of huishoudelijke klus heen. Hyperfocus kan ook tijdens creatieve periodes enorm helpen. Je voelt dat je leeft en hebt plezier in het schrijven, schilderen, knutselen. Deze positieve hyperfocus wordt ook wel een flow genoemd. Je bent productief, geniet van wat je doet en boekt zichtbaar vooruitgang. Je gedachten en handelingen gaan vloeiend in elkaar over en het geeft rust om niet met meerdere zaken bezig te zijn.
Negatieve hyperfocus
Maar kom je achteraf tot de ontdekking dat je onterecht ergens veel tijd en energie in hebt gestoken, dan baal je. Het probleem met ADD is dat je moeite hebt je aandacht te reguleren en te switchen van taak. Dus je laat niet snel los en blijft in je hyperfocus. Het lijkt of je niet kunt loskomen van een taak, je voelt je gedwongen die af te maken, ten koste van je gezondheid. Ben je perfectionistisch, dan is de kans groter dat je weleens negatief hyperfocust.
In een positieve hyperfocus voel je je gelukkig.
Van een negatieve hyperfocus raak je gestrest.
Hyperfocus wordt dus zowel positief als negatief bestempeld, afhankelijk van het resultaat en je beleving. Het is verwarrend dat het resultaat de ene keer wel en de andere keer niet tevreden stemt is.
Help, wat nu?
Om een negatieve hyperfocus te doorbreken, is het nodig dat je je bewust wordt dat je er last van hebt en dat je een goede innerlijke dialoog aangaat.
Hoe weet je of je in een positieve flow zit of in een negatieve hyperfocus?
Checklist
Stel jezelf deze vijf vragen:
-
- Heb ik op dit moment een goed gevoel bij wat ik aan het doen ben of voel ik me gestrest en/of opgejaagd?
- Heb ik de tijd en energie om me op dit onderwerp te richten?
- Past deze focus bij mijn doel(en)?
- Kan ik op dit moment beter iets anders doen? Eten, naar buiten gaan, met iemand afspreken, slapen?
- Als ik stop terwijl het resultaat nu niet volstaat, is dat dan heel erg? Wat zijn de gevolgen?
Ben je goed bezig, word je er blij van en past het bij je doelen? Ga ervoor en laat je niet tegenhouden tot je klaar bent. Maak dankbaar gebruik van je vermogen je ergens helemaal in te verdiepen.
Kom je tot de conclusie dat je beter kunt stoppen? Maak dan gebruik van je omgeving.
- Loop letterlijk naar een andere plek, bij je activiteit vandaan. Sluit je ogen, haal diep adem en blaas rustig uit. Doe dit een aantal keer. Zo ontspan je en kan je objectief naar de situatie kijken.
- Bel met iemand om te overleggen. Praten helpt om je aandacht ergens anders op te richten en om tot juiste keuzes te komen.